Kayıp Güvercin Gerdanlığı & Arı Kovanının Ruhu

GÜVERCİN GERDANLIĞI*

Kargı pası kandan olur

Siyah adamlar neden olur

Asaf Halet Çelebi

Kemikleri simsiyah adamlar bir esmanın peşindeler; insanın sırrı insan, suyun sırrı suyken ma'dan maâda (dönülecek yer) uzun bir yol/culuk. Maddenin markajında gözlere sürülen buhûr-ı Meryem; bu Beytü'l-Lahm'da (Hz. İsa'nın doğduğu yer)* yaşayan bir sahafın tavsiyesi, bu sahaf dükkânının ismi Mazağe'l-Basar yani her tarafı göz olan. Be harfinin gizinin peşinde olanlar altı yönden varoluş yani 'şahitlik' makamında olanlar bu dükkânda alırlar soluğu.

O son Esmayı ararken düşülen yolda ağaçlar dikey değil yatay büyür, bir gülün merkezine doğru salınarak acı ve tatlı denizin el ele tutuştuğu yere, gülün merkezine; (modern insanın Metafizik anlamını boşalttığı) telaffuz ve tefekkür edilemez üç harfli dağın merkezinden gelen nefes ile terleyecek avuç içleri. Göksel anlamından tıraşlanmış lügatler kılavuz değil bu yol/culuk için, bu metafiziksiz kelimeler (Kelime yaradır M. Arabî)(Kelimeler metafizik bir şifaydı altın çağda) Kaf dağını ve dahi simurgu değil kamerin latif ışıklarının Kaysın yüzünü aydınlatmadığı kentleri hayaline musallat eder, hayfâ.

Oturmuşta üç harfli dağın zirvesine Rûh-i izafi güvercinleri ile reyhan demetleri yollar yola düşenlere, yolda kalanlar maddenin merkezinden yayılan asıl kaynağın yansıması olan ışığın etrafında ölü pervaneler, hayfâ.

Gülün minberine oturmuş yırtık hırkalarıyla azizler dervişler Eliften öteye geçemezler; Eliften sonrası hep Elif, Bir'den sonrası hep Bir, şimdi ân'ın değerinin farkındalığı ile tüm pencereler bir güle açılacak kentin girişinde bembeyaz atıyla bekliyor reyhan cezbesiyle bir kız çocuğu ki atının yelesinde Güvercin Gerdanlığı asılı ve onu bekliyor 'Derisi Yüzülenler' sokağında divan sahipleri. Kelimeleri âsumandan iplere bağlı olanlar o kızın kente girişi ile kentin taştan putları üzerindeki hicap kalkacak tüm renkler ve esmalar dürülüp merkeze doğru kıyam edecek, dostun attığı gül ile gül perdelerini kaldıracak şem'i şems bilenler kanatlarını üç harfli dağa doğru yoracaklar, Agâh ol.

İnşirah bahçelerini terk etmiş artık Meryem'ler nüktesi yamulmuş metafiziği donuklaştırılmış bir kelime olarak Âşk cevheri, şeffaf olmayan tek katmanlı, derinliği ve sırrı olmayan dilden kalbe kalpten dile hakikatsiz bir hayal şimdi kûh çatladı da yüklenemedi iki eli ile yaratılmış olanın kalpten dile dilden kalbe "tehlil'ini".

Lâ

O kayıp esmanın peşindeki aşıkların gözleri ile bakamamak aleme ki onlar kelimeleri taşlaşmış bir anlamın ötesinde metafizik anlamıyla telaffuz ettikçe bir sinek kartalı yere vuruyor erik dalında üzümler yeşeriyor bu bir hediye lakin bizim gibi kapkara esrarı tıraşlanmış sözlüklerle konuşanlar için değil, hürler için maddenin ve gerçekliğin markajından sıyrılmışlar için. Heyhat.

İnşirah bahçesinde ankanın ötüşünü duyana kadar sessizdir konuşmaz o aşıklar alfabede Eliften sonrasına nefesleri yetmemiş arz ve sema, hüsn ve aşk, şems ve mah, havf ve reca kûh ve kûn aşıklar için Elif olmuş, lâl bakmışlar aleme. O bahçenin hisarinda uyuyan iki kartal biri bembeyaz diğeri ruhefza bir siyah ve dahi ikiside tüylerinin renginden iplerle bağlı göğe. Birbirinin sırrı ve aynası iki renk; siyah ve beyaz. 

O câmi esmanın peşinde kartal -bu kartal bir erin çöle ve çileye meylidir- ve gerdanlıklı güvercinin yanak yanağa geldiği nitelik olanın nicelik olanı içine aldığı Elif'in Kaf'ı (insan) kucakladığı noktanın,hayalin, rûyanın tam ortasında 'tek olanın tecellisi iki kalbin' ittisali ile ruh efza bir kız çocuğu Anka doğdu ve "fani olana ‘inin oradan denildiğinden' beri kartal kendini göremediği saf cam için aradığı sırrı Gerdanlıklı Güvercin ile buldu ve aşık bir kalp aynada kendini görebiliyor -belkide bir ceza bu-. Kartalın göğ aynasından arza yansıyan gölgesi ve altı yöne taşan bu gölge ile Kartalın bâtınını yaprak yaprak açmasına refik olan işte bu gerdanlıklı güvercin.

Şehre Kadim zamanlarda yemyeşil olan kuzeyden bembeyaz atıyla gelmiş bir kız güneş ve ay resimleri göremediği taş putlara şaşkınlıkla bakarken at yorgunluktan değil gerdanlığı sahiplerine kavuşturmadığı için çatlıyor. Son esmanın peşinde aşıklar şimdi çölde başıboş dolaşıyorlar. Heyhat.

Rüya; Bir beyaz güle Elif'in aşketmesi ile gül ikiye bölündü ve âleme yayılan esmalar yaprak yaprak bir atın beyazlığı oldu ve şehirde ay resimleri görülür ve güvercin adımları duyulmaya başlandığı bir mevsimde o son esmayı Yeruşalim Kızlarının gözyaşlarını sildiği hırkanın altında buldu ve at kendine geldi o son esmayı onunda kulağına fısıldadılar ve yolcu hırkasındaki yamuk yumuk şehirden silkindi yüksek sesle:

Equus 

Equus

Equus sevgilim hoş geldin.

*Nacer Khemir'in Güvercinin Kayıp Gerdanlığı filmine M.İ. Arabi'nin Nurlar Risalesi İttihadü'l-Kevni'den mülhem simgesel bir yorum.

YEDİ VADİ YOLUNDA OTUZ KUŞ FENÂ BALI TAŞIYAN TRENİN İZİNDE*

"Çırılçıplak bir ağaca sarılıyorum, ağaç beni görüyor, ben ağacı görüyorum, cemâdatın tarihine sarılıyorum ve sonra yağmur başlıyor, ben ıslanıyorum, ağaç ıslanıyor, kızıl saçlı adamlar jazz yapmaya doluşuyor bağçeye, ben dinliyorum, ağaç dinlemiyor. Simsiyah bir taşa takılıp sendelerken balkonda oturan yüzü bembeyaz döğmeli Kızılderili bir kız çocuğu dikkat diyor; taşa yol ver Adam, Adam taşa yol veriyor. Çirkin elleriyle bir adam gergedanı ile balkondaki çamaşır ipinde yürümeye çalışıyor kız tebessüm ederek Dikkat diyor; Adam senin renklerin nurdan değil, Nârdan, Mezopotamyalı bir Attari tavus kuşunun sırtında gökyüzünden beni seyrediyor şu an, görüyor musun Adam?

Adam ağır ağır plastik merdivenleri çıkarken -ki merdivenin sonunda kavuşacağı ufacık bir siyah küp-, yolda kum renkli çarşaflar giyinmiş bir adamın sayıklamalarını dinliyor, o kadar ruhefza cümleler ki lakin bu cümleleri yazmak istediğinde yazacak harfleri ve lisanı bilmediğini  fark ediyor, o kız bembeyaz döğmesini yüzünden sıyırıp Adam diyor, bu sırdır hadi tavus kuşunu takip et seni o bembeyaz döğmenin nakkaşına ve o bembeyazlığın kaynağına mutlak’a götürecek. Adam yola sarılıyor yol adama. Yaşlı adam küpün içine girip küple beraber sır oluyor kızıl saçlı adamlar şarkılarını o siyah taşa okuyorlar, kız çocuğu rüyasında genç bir Hindu bilgeyle evleniyor, Picasso isimli bir evlatları oluyor."

Ana okumayı öğrendiğinde şaşkınlıkla okuduğu ilk hikâye kitabının sonu bu şekilde son buluyordu. Hikâyelerin peşinde koşmaya o zaman karar vermişti lakin dağ çiçekleri açmadı o yaz ve uyuyamadığı o  yaz gecelerinde serçelerin uyuduğu yerlere götürüyordu annesi Ana'yı Hintli bir Rişi'nin hediye ettiği tülbente sarıp sarmalayıp.

Ana uyanıp bağçede biraz gezinip yerden kurumuş kiraz dalını alarak  ortasında nokta olan bir çember çizdi ve İsabel'e peki bu noktayı çember kadar genişletirsek çemberi noktadan noktayı çemberden nasıl ayıracağız; bu bir'e özenmek olur o sayamayacağımız kadar çok esma ile yanak yanağa gelmek olur dedi ve ekledi İsabel’in mahmur bakışları karşısında Anadolu'dan gelmiş dedemin söylediği bir şiir belki bunu açıklar izah eder kalbimi ve aklımı boğan tozu siler atar; 'ete kemiğe büründüm Yunus diye göründüm' nokta çember, çember nokta oldu. Ana uzaklarda yanmış tankların arasında kaybettiği ‘birşeylerini’ arayan çocuğa dikkat kesildi, çizdiği şekli ayaklarıyla dağıttı yüksek sesle :

'Delikanlı öne eğilmişti, ölümün soluğunu duymaya başlamıştı ensesinde ama yine de, gökyüzüne çevriliydi gözleri, böylesine çetin bir savaşta bile, kendisine eziyet edenleri bağışlasın diye yüce Tanrı’ya dua ediyordu, acıma uyandıran yüzüyle.' (Dante) diye gam efza bir şekilde ve fakat sesi yanı başında duran kiraz ağacına dahi ulaşamayacak kadar derindendi. Arı kovanından akan simsiyah bal ve iki dağın arasında -kûh ve kûn- bir kırık kalp, çemberin üzerindeki Araf içerideki Akıl merkezdeki Elif diyor. Söylenler araftan merkeze yaklaştıkça Hal oluyor. Çemberin üzerindeki Hal ile Kāl arasında sıkışmıştı.

(Rüya*: Ana gece uykuya daldıktan sonra toprak ile çiziktirdiği şeklin misal aleminde hakikatine vakıf oldu. Nokta ve çember. Mevcudiyet ve hakikat. Çemberin çizgileri üzerinde yaşayan o halkı gördü: Adl şehrinde yaşayan o halkı, gölgede yani zulmette yaşayan halkı. Rüyadaki hakikati es geçen ve fakat hakikati cetveller ile ölçen ve biçen biçimin modern çocuklarının dört işlem ile daralmış hayatlarını izledi. Ay'ın ardında rakamdan cinler mi hayır Simurg'un belki de her bir yağmur damlasının hamalı meleklerin sarayları iki bulutun yanak yanağa gelip Su’dan hâlk olanı ve suya muhtaç olan halkı yine su ile buluşturmak için sema ile mündemiç zikrettiği  Zülcelâl'i ve'l-ikram)

Trenler simsiyah bal taşıyor iki şehrin birbirine kurşun ağırlığı uzaklığına, Ana neyi dinliyor kulaklarını tren rayına yaslamış; şehrini terk eden tren kaç batman ağırlığında ölümleri muhacirlikleri, tercihlikleri taşıyor. Deniz kıyıları dağ etekleri çocuk mezarlığı ki bu yaklaşıyor yaklaşmakta olan'ın perdelerini kaldırması, Rişi'nin Ana'nın kucağına kapanıp ağladığı zaman, Kali Yuga; cevherini kaybetmişliğin kurşun ağızı. Metafizik gerilimden yoksun harpler simsiyah bir kilise dikey olarak çatlıyor kum renginde bir camide metalik ruhsuz yatay gıcırtı, döne döne değil sabit soğuk bir ses.

(Rüya** ; Ana merkezdeki Fazl şehrine çevirdi gözlerini ruhunda saklı esmayı bilebilmek için. Ehad vadisinde ki Faraklit dağına yağıyordu saçları ve م (mim) harfinden insanlar gördü Ehad vadisindeki bu dağ ن (nun) harfine benziyordu ve ağızlarını açmış insanlar ve hatta tüm âlem buradan besleniyordu. -Kûh ve Kûn-. Maddenin markajindan kurtulmuş insanlar aşkın olana beyaz ipliklerle bağlanmış kalpleri ile vecd halindeydi ve trenler lotuslar güller taşıyor şimdi Ana'nın kucağına, arı kovanlarında bembeyaz ballar akarken)

Trenler kurşun ağırlığında kaçışları taşıdıkca kuzeydeki beyaz atlar mağaralarından hiç çıkamadılar ve Ana annesinden tülbentini yüzüne örtmesini istedi; tülbentini yüzüme ört anne tülbentini yüzüme ört ki savaş sonrası elimizde kalan fotoğraflarda yüzüm benim yani Ana'nın sarışın yüzü an ile anılarda sıkışıp kalmış güvercinsiz bir şehrin ikindisi olmasın. Esmaların yanak yanağa olduğu işte bu arz denilen yüzün tam ortasında - bu yüz esmaların aynası; Sır ve Şehadet sırt sırta belki içice. -etekleri nisyan ırmağının sularıyla ıslanmış ve bir o bir bu yana savrulurken Ana ağlayarak şöyle dedi ; "Meryem acele dağa koşmuştu. Caesar boyun eğdirmek için İlerda'ya Marsilya'yı vurmuş, hemen İspanya'ya koşmuştu.” Ötekiler de: “Acele edin, acele edin yetersiz sevgi nedeniyle gecikmeyin, çünkü iyi olmak isteği artırır Tanrı'nın desteğini” diye bağırıyordu."(Dante Araf XVIII).

Amâ okyanusunda âmâ 'bir rûyada olanlar' , arz'ın arzularını Asâ-yı Musa gibi bellerinde taşıyanlar deniz kıyılarına vuran cansız hümay kuşları, Asûman’nın merkezinden Yerin merkezine yamulan neydi insanın zihninde? Âsumandan gelen bembeyaz atlar ile Dünyanın simsisiyah atları savaşırken ve dahi bütün filmler bir rûya olamıyorken kiraz ağacı altında üç kızdan Ana Andelip dede'den 'Eyerini Allaha Satmışlar' gazelini okuyorken yorgun ve yağmursuz balkonlarda gülleri lotus çiçeklerini ve en çok annelerinin zarif ve omurgalı İspanyol duruşlarını bazı babaların ulus-devlet yumruklarından koruyuyan bir kız çocuğu büyüyordu.

*Feridüddin Attar, Mantıku't-Tayr.

*,** İmam Gazali'den ilhamla.

Semih Alkan

Benzer okumalar:

—Nacer Khemir Röportajı

—Victor Erice Röportajı